۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۴
با آغاز فصل گرما، استفاده از کولر خودرو در کشورهایی مانند ایران که دمای هوا در تابستان به بالای ۴۰ درجه می‌رسد، امری اجتناب‌ناپذیر است. اما روشن بودن کولر در خودرو، به‌ویژه در خودروهای داخلی که از نظر بهینه‌سازی مصرف سوخت در سطح متوسطی قرار دارند، می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر عملکرد موتور و مصرف سوخت داشته باشد. در این متن، به‌صورت مقایسه‌ای سه خودروی پرکاربرد داخلی یعنی تیبا، پژو ۲۰۶ تیپ ۵ و دنا را از نظر تأثیر کولر بر مصرف سوخت بررسی می‌کنیم.
سیستم کولر خودرو چگونه بر مصرف سوخت اثر می‌گذارد؟
کولر خودرو از یک کمپرسور مکانیکی استفاده می‌کند که توسط موتور به حرکت در می‌آید. زمانی که کولر روشن می‌شود، کمپرسور با تسمه به میل‌لنگ متصل می‌شود و همین امر سبب می‌شود بخشی از توان موتور صرف گردش کمپرسور شود. در نتیجه، موتور برای تولید همان توان حرکتی، نیاز به سوخت بیشتری دارد. این اثر در خودروهای با موتور ضعیف‌تر مانند تیبا بیشتر از خودروهای قوی‌تر مانند دنا احساس می‌شود.
بررسی مصرف سوخت پایه‌ی خودروها
برای درک بهتر تأثیر کولر، بهتر است ابتدا به مصرف سوخت ترکیبی هر خودرو در شرایط معمول بدون کولر نگاه کنیم. جدول زیر این مسئله را به خوبی نشان می‌دهد.
خودرو حجم موتور مصرف ترکیبی (لیتر/۱۰۰km) نوع موتور
تیبا ۱۵۰۰ سی‌سی حدود ۶٫۹۵ لیتر M15
پژو ۲۰۶ تیپ ۵ ۱۶۰۰ سی‌سی حدود ۶٫۴ لیتر TU5
دنا ۱۶۵۰ سی‌سی حدود ۷٫۹ لیتر EF7
تأثیر کولر بر مصرف سوخت در خودروهای داخلی
تیبا
خودروی تیبا با داشتن موتور نسبتاً ضعیف، در هنگام روشن بودن کولر فشار زیادی متحمل می‌شود. تست‌های تجربی نشان داده‌اند که مصرف سوخت تیبا با کولر روشن تا ۱۰٪ افزایش پیدا می‌کند، به‌ویژه در شهر و در ترافیک سنگین که دور موتور پایین است و کولر عملکرد پیوسته‌ای دارد.
پژو ۲۰۶ تیپ ۵
این خودرو از موتور TU5 برخوردار است که نسبت به تیبا قوی‌تر است، اما کمپرسور کولر ۲۰۶ نسبتاً پرمصرف است. بر اساس گزارش سایت گجت‌نیوز، روشن بودن کولر در پژو ۲۰۶ می‌تواند مصرف سوخت را تا ۲۵ درصد افزایش دهد، به‌ویژه در شهرهایی با آب‌وهوای گرم و مرطوب. شتاب خودرو نیز به‌طور محسوسی افت می‌کند.
دنا
دنا دارای موتور EF7 است که نسبت به دو خودروی قبلی توان بیشتری دارد. کمپرسور کولر این خودرو بهتر با موتور هماهنگ شده و مصرف سوخت آن در زمان کولر روشن حدود ۸ تا ۱۰ درصد بیشتر می‌شود. در آزمون‌های غیررسمی، تفاوت میان مصرف شهری با و بدون کولر حدود ۰٫۶ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر برآورد شده است.
عوامل تشدیدکننده افزایش مصرف
رانندگی در ترافیک شهری: در سرعت پایین و دور موتور کم، کمپرسور کولر فشار بیشتری به موتور وارد می‌کند.
باز بودن پنجره‌ها هم‌زمان با روشن بودن کولر: باعث کاهش بازدهی سیستم تهویه می‌شود.
خرابی یا کثیفی فیلتر کابین: مانع جریان هوای مطلوب شده و مصرف خودرو را بالا می‌برد.
استفاده از کولر در دمای بسیار بالا با دور فن زیاد: عملکرد کولر را به حداکثر رسانده و مصرف سوخت را افزایش می‌دهد.
راهکارهای کاهش اثر کولر بر مصرف سوخت
پارک خودرو در مکان‌های سایه‌دار یا استفاده از آفتاب‌گیر برای کاهش گرمای اولیه‌ی کابین
استفاده از تهویه‌ی ساده (فن بدون کولر) در ۵ دقیقه‌ی ابتدایی حرکت
تنظیم دمای کولر روی دمای مناسب مثلاً ۲۴ درجه به‌جای پایین‌ترین حالت
سرویس مرتب کولر و شارژ گاز در زمان مناسب
خاموش کردن کولر در سربالایی‌ها و مواقعی که به شتاب بالا نیاز است.
در نهایت توجه به این نکته ضروری است که روشن بودن کولر در خودروهای ایرانی بدون شک موجب افزایش مصرف سوخت می‌شود، اما شدت این افزایش بسته به نوع خودرو، قدرت موتور و شرایط رانندگی متفاوت است. تیبا و ۲۰۶ در این زمینه آسیب‌پذیرترند، در حالی که دنا عملکرد بهتری از خود نشان می‌دهد. برای کاهش تأثیر کولر بر مصرف سوخت، رعایت اصول ساده‌ای در استفاده و نگهداری سیستم تهویه کافی است.
