تعمیر و نگهداری لاستیکها بخش حیاتی از ایمنی و عملکرد خودرو به شمار میآید. در ایران، با توجه به وضعیت جادهها، آب و هوا و شرایط اقتصادی، توجه به وضعیت لاستیکها اهمیت بیشتری پیدا میکند. لاستیکها نه تنها در عملکرد خودرو تأثیر دارند بلکه بر ایمنی رانندگی نیز بهشدت اثرگذار هستند. در این متن، نحوه بررسی و تعویض لاستیکها را بهطور کامل توضیح میدهیم تا بتوانید با کمترین هزینه و زمان، ایمنی خودرو خود را تضمین کنید.
اولین قدم در نگهداری صحیح از لاستیکها، بررسی منظم وضعیت آنها است. عوامل مختلفی میتوانند نشاندهنده نیاز به تعویض لاستیکها باشند، از جمله فشار باد نامناسب، سایش غیر یکنواخت، آسیبهای فیزیکی مانند ترک و برآمدگی، و عمق کم آج لاستیک.
فشار باد لاستیکها
یکی از اصلیترین مواردی که باید به آن توجه کنید، فشار باد لاستیکها است. فشار باد نامناسب میتواند منجر به کاهش عمر لاستیکها، سایش غیر یکنواخت و در موارد حاد، انفجار لاستیک در سرعتهای بالا شود. برای بررسی فشار باد لاستیکها، باید از دستگاههای مخصوص فشارسنج استفاده کنید که در پمپ بنزینها یا مراکز خدمات خودرو موجود است. فشار باد لاستیکها باید مطابق با توصیههای کارخانه سازنده باشد، که معمولاً بین ۳۰ تا ۳۵ PSI برای خودروهای معمولی است. اگر فشار باد خیلی کم یا زیاد باشد، ممکن است باعث ساییدگی غیر یکنواخت لاستیکها شود و عملکرد آنها را تحت تأثیر قرار دهد.
بهترین زمان برای بررسی فشار باد، زمانی است که خودرو سرد است. زمانی که خودرو مدتی حرکت نکرده باشد، فشار باد در حالت طبیعیتر و دقیقتری قرار دارد. اگر لاستیکها گرم باشند، فشار باد بهطور موقت بالاتر از مقدار واقعی خواهد بود و ممکن است اندازهگیری دقیق نباشد.
سایش لاستیکها
سایش لاستیکها یکی دیگر از نشانههای مهمی است که باید به آن توجه کنید. لاستیکها در طول زمان دچار سایش میشوند و این سایش میتواند در نقاط خاصی مانند کنارهها یا قسمتهای مرکزی لاستیک اتفاق بیفتد. اگر لاستیکها دچار سایش غیر یکنواخت شوند، معمولاً این مشکل به دلیل تنظیم نادرست فرمان، فشار باد نامناسب یا خرابی سیستم تعلیق است. بررسی عمق آج لاستیکها نیز اهمیت زیادی دارد. اگر عمق آج لاستیکها به کمتر از ۱.۶ میلیمتر برسد، زمان تعویض لاستیکها فرارسیده است. همچنین، لاستیکهایی که آجهایشان خیلی کمعمق یا صاف شدهاند، در شرایط بارانی یا جادههای لغزنده، عملکرد ضعیفی خواهند داشت و ممکن است خطرات زیادی برای راننده ایجاد کنند.
ترکها و آسیبهای فیزیکی
یکی از مهمترین دلایل خرابی لاستیکها، وجود ترکها، برآمدگیها یا آسیبهای فیزیکی است. این مشکلات معمولاً به دلیل برخورد با موانع، فشار باد غیر استاندارد یا استفاده طولانیمدت از لاستیکها به وجود میآید. اگر لاستیکها ترک یا آسیبهای جدی داشته باشند، ممکن است در هنگام رانندگی خطرناک باشند و احتمال انفجار یا پنچر شدن آنها بیشتر شود. برای شناسایی ترکها یا آسیبها، باید بهطور مرتب سطح لاستیکها را بررسی کنید.
نحوه تعویض لاستیکها
تعویض لاستیکها یک فرآیند نسبتاً ساده است، اما نیاز به دقت و رعایت نکات ایمنی دارد. برای تعویض لاستیکها، به ابزارهایی مانند جک، آچار چرخ، لاستیک یدکی و جعبه ابزار نیاز دارید. علاوه بر این، حتماً باید در نظر داشته باشید که لاستیک یدکی شما در شرایط خوبی باشد و دارای فشار باد مناسب باشد.
مراحل تعویض لاستیک
- پارک کردن خودرو
خودرو را در یک مکان صاف و ایمن پارک کنید. ترمز دستی را بکشید و دنده را در وضعیت پارک قرار دهید. این اقدامات به جلوگیری از حرکت خودرو در هنگام تعویض کمک میکند.
- باز کردن پیچهای چرخ
با استفاده از آچار چرخ، پیچهای چرخ را کمی باز کنید. توصیه میشود پیچها را بهطور متقارن باز کنید (یعنی هر بار از پیچهای مخالف استفاده کنید). این کار کمک میکند که فشار یکنواختی روی لاستیکها وارد شود و آسیبی به سیستم چرخها وارد نکند.
- استفاده از جک
جک را در محل مشخص شده (که معمولاً در دفترچه راهنمای خودرو آمده است) قرار دهید و خودرو را بالا بیاورید تا لاستیک از زمین بلند شود. هنگامی که خودرو بهطور کامل از زمین بلند شد، میتوانید پیچها را بهطور کامل باز کنید.
- برداشتن لاستیک قدیمی
پیچها را باز کرده و لاستیک قدیمی را از محور خارج کنید. اگر لاستیک دچار آسیبدیدگی جدی شده باشد، باید آن را بهدقت بررسی کنید تا مطمئن شوید که آسیب به قسمتهای دیگر خودرو وارد نکرده باشد.
- نصب لاستیک جدید
لاستیک جدید را روی محور نصب کنید. دقت کنید که لاستیک بهدرستی و بهطور صاف و متناسب روی محور قرار بگیرد. سپس پیچها را دوباره بهطور محکم ببندید. به یاد داشته باشید که پیچها را بهطور متقارن و با فشار یکنواخت ببندید.
- پایین آوردن خودرو
پس از نصب لاستیک جدید، خودرو را با استفاده از جک پایین بیاورید و سپس پیچها را بهطور کامل محکم کنید تا مطمئن شوید که لاستیک بهدرستی نصب شده است.
نکات مراقبتی پس از تعویض لاستیک
بعد از تعویض لاستیکها، رعایت برخی نکات میتواند به افزایش عمر مفید لاستیکها کمک کند. اولین نکته، تنظیم دقیق فشار باد لاستیکها است. فشار باد باید همواره مطابق با توصیههای کارخانه سازنده باشد تا از سایش غیر یکنواخت و آسیبهای احتمالی جلوگیری شود. برای حفظ وضعیت مناسب لاستیکها، بهتر است که هر ۱۰ هزار کیلومتر لاستیکها را بچرخانید. چرخش لاستیکها باعث میشود که سایش آنها یکنواخت باشد و عمر آنها بیشتر شود. این کار در بیشتر خودروهای سواری معمول است.
همچنین، بررسی وضعیت لاستیکها بهطور دورهای، بهویژه در فصول مختلف سال، اهمیت زیادی دارد. در فصل تابستان که دمای هوا بالا است، لاستیکها ممکن است بیشتر تحت فشار قرار بگیرند و احتمال ترک خوردگی یا ساییدگی آنها افزایش یابد. در فصلهای سرد نیز، لاستیکها ممکن است سختتر شوند و انعطافپذیری خود را از دست بدهند. بنابراین، بررسی وضعیت لاستیکها در این فصول ضروری است.
در نهایت، به یاد داشته باشید که در هنگام تعویض لاستیک، لاستیک یدکی شما باید در وضعیت خوبی باشد و فشار باد آن مناسب باشد. بررسی دقیق لاستیکهای یدکی و اطمینان از سلامت آنها میتواند در مواقع ضروری از بروز مشکلات جلوگیری کند.