۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۴
اگرچه که هنوز خیلی از ما در کشورمان سوار بر خودروی برقی خیابان‌ها و جاده‌ها را طی نکرده‌ایم، اما این نوع خودرو چند سالی است که جای خودش را در دنیا پیدا کرده است. درواقع با توجه به بحران جهانی انرژی و افزایش نگرانی‌ها درباره‌ی آلودگی هوا، خودروهای برقی به‌عنوان جایگزینی پایدار برای خودروهای بنزینی و دیزلی مطرح شده‌اند. ایران نیز در این مسیر گام‌هایی برداشته، اما همچنان با چالش‌های متعددی مواجه است. یکی از بزرگ‌ترین دغدغه‌ها، کمبود برق و مشکلات شبکه‌ی توزیع است. چالش‌هایی جدی که می‌تواند آینده‌ی خودروهای برقی در ایران را تحت تاثیر قرار دهد.
کمبود برق و خاموشی‌های تابستانی: ایران هر ساله در فصل تابستان با بحران برق مواجه است و خاموشی‌های گسترده، فشار زیادی بر شبکه‌ی برق وارد می‌کند. افزایش تعداد خودروهای برقی به‌معنای افزایش تقاضای برق است که بدون برنامه‌ریزی مناسب، می‌تواند باعث تشدید بحران برق در کشور شود.
محدودیت زیرساخت‌های شارژ: در حال حاضر، تعداد ایستگاه‌های شارژ عمومی بسیار کم است و بسیاری از مناطق ایران هیچ زیرساختی برای شارژ خودروهای برقی ندارند. این مسئله باعث می‌شود که کاربران برای تأمین انرژی خودروهای خود با مشکلات زیادی مواجه شوند. علاوه بر این، بسیاری از ساختمان‌های مسکونی و تجاری، ظرفیت نصب شارژرهای پرقدرت را ندارند.
هزینه‌ی بالای خرید و نگهداری: هرچند که خودروهای برقی هزینه‌ی سوخت پایین‌تری دارند، اما قیمت اولیه‌ی آنها همچنان بالاست. حتی با تسهیلات دولتی، خرید یک خودروی برقی برای بسیاری از مردم ایران مقرون‌به‌صرفه نیست. علاوه بر این، کمبود قطعات و خدمات پس از فروش یکی دیگر از چالش‌های اصلی این خودروها در ایران است.
تردید در اصل ماجرا: بعضی از مسئولان کشور نگاه متفاوتی به آینده‌ی خودروهای برقی در ایران دارند. جعفر تشکر هاشمی، رییس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر درباره‌ی این تردید توضیح داده: «کشور‌هایی که به سمت برقی‌سازی رفته‌اند، برق خود را از انرژی‌های پاک تولید می‌کنند. آنها از باد، خورشید، انرژی آبی و حتی ژئوترمال برای تأمین برق موردنیازشان استفاده می‌کنند. اما در ایران، حدود ۹۵ درصد برق کشور از سوخت‌های فسیلی مانند گاز و مازوت تولید می‌شود. یعنی ما برخلاف این کشورها، برای تولید برق موردنیاز خودروهای برقی، مجبوریم مازوت بسوزانیم که خود موجب آلودگی بیشتر می‌شود. این مسئله نیاز به بررسی کارشناسی دقیق‌تری دارد که آیا این مسیر به‌صلاح کشور است یا نه.»
فرصت‌ها و راهکارها
سرمایه‌گذاری روی انرژی‌های تجدیدپذیر: یکی از بهترین راه‌حل‌ها برای تأمین برق خودروهای برقی، توسعه‌ی نیروگاه‌های خورشیدی و بادی است. دولت برنامه‌هایی برای افزایش ظرفیت انرژی‌های تجدیدپذیر دارد، اما این پروژه‌ها هنوز در مراحل اولیه هستند و نیاز به سرمایه‌گذاری بیشتری دارند. استفاده از ایستگاه‌های شارژ خورشیدی در شهرهای بزرگ و جاده‌های بین‌شهری، می‌تواند به تأمین انرژی پایدار کمک کند. در همین راستا با کمک کرمان‌موتور استان‌های تهران، گیلان، مازندران، اصفهان، خراسان رضوی، فارس، سمنان و قم مجهز به ایستگاه شارژ خودروهای شده‌اند.
مدیریت هوشمند مصرف برق: بسیاری از کشورها با استفاده از سیستم شارژ شبانه مشکل کمبود برق را حل کرده‌اند. این روش شامل تعرفه‌های تشویقی برای شارژ خودروها در ساعات غیر اوج است. ایران نیز می‌تواند با ارائه‌ی تخفیف‌های ویژه برای شارژ شبانه، استفاده‌ی بهینه‌تری از برق داشته باشد. البته این راهکار هم با چالش‌هایی روبه‌روست. طبق گفته‌ی جعفر تشکر هاشمی «این استدلال شاید برای اتوبوس‌ها منطقی باشد، اما برای تاکسی‌ها امکان‌پذیر نیست. رانندگان تاکسی در طول روز کار می‌کنند و شب، زمان استراحت آنهاست، بنابراین نمی‌توان انتظار داشت که فقط شب‌ها خودروهایشان را شارژ کنند.»
حمایت از تولید داخلی و واردات خودروهای برقی ارزان‌قیمت: دولت می‌تواند با حذف تعرفه‌های گمرکی برای خودروهای برقی اقتصادی، امکان خرید این خودروها را برای قشر وسیع‌تری از مردم فراهم کند. همچنین، سرمایه‌گذاری روی تولید خودروهای برقی داخلی با قیمت پایین‌تر، می‌تواند به رشد این صنعت کمک کند.
