۲۱ آبان ۱۴۰۴
در دنیایی که هر لحظه سرعت و هیاهو بیشتر می‌شود، شاید چیزی به‌ظاهر ساده مثل «صندلی ماشین کودک» بتواند میان حادثه و سلامت، تفاوتی حیاتی ایجاد کند. بسیاری از والدین تصور می‌کنند در مسیرهای کوتاه، بغل گرفتن کودک یا نشستن او روی پا خطری ندارد؛ اما واقعیت این است که در سرعت ۵۰ کیلومتر، وزن بدن کودک در لحظه‌ی تصادف تا بیش از بیست برابر می‌شود و هیچ آغوشی تاب آن را ندارد. صندلی ماشین کودک نه یک وسیله‌ی لوکس، که سپری ضروری برای حفاظت از جان کوچک‌ترین و مهم‌ترین سرنشین خودرو است.
چرا صندلی ماشین کودک تا این اندازه اهمیت دارد؟
کمربند ایمنی خودرو برای بدن بزرگسالان طراحی شده است؛ زاویه‌ی قرارگیری، ارتفاع و نحوه‌ی قفل شدنش متناسب با استخوان‌بندی فرد بالغ است. بدن کودک کوچک‌تر، نرم‌تر و آسیب‌پذیرتر است و همین باعث می‌شود کمربند معمولی نتواند از او در برابر نیروهای حاصل از تصادف محافظت کند.
صندلی مخصوص کودک نیرو را در سطح گسترده‌تری پخش می‌کند، از حرکت ناگهانی سر و گردن جلوگیری می‌کند و با طراحی متناسب با فیزیک کودک، خطر آسیب‌های جدی را به‌طور چشمگیری کاهش می‌دهد. تحقیقات جهانی نشان می‌دهد استفاده از صندلی ایمنی، احتمال جراحت شدید را تا بیش از ۷۰ درصد کاهش می‌دهد.
از تولد تا نوجوانی؛ هر سنی صندلی خودش را دارد
استفاده‌ی درست از صندلی، به سن، قد و وزن کودک بستگی دارد. هر مرحله‌ی رشد، صندلی مخصوص به خودش را می‌طلبد:
از بدو تولد تا حدود دو سالگی (تا وزن ۱۳ کیلوگرم)
باید از صندلی رو به عقب (Rear-Facing) استفاده شود. این حالت در تصادف از گردن و ستون فقرات محافظت می‌کند. حتی اگر پاهای کودک کمی خم شود، هنوز این حالت از هر موقعیت دیگری ایمن‌تر است.
از دو تا چهار سالگی (۱۳ تا ۱۸ کیلوگرم)
در این سن می‌توان از صندلی رو به جلو با کمربند پنج‌نقطه‌ای استفاده کرد. طراحی این صندلی‌ها به گونه‌ای است که نیرو در تصادف میان شانه‌ها، سینه و لگن پخش می‌شود و کودک از بیرون‌افتادن یا فشار موضعی در امان می‌ماند.
از چهار تا هشت سالگی (۱۸ تا ۳۶ کیلوگرم)
زمان استفاده از بوستر صندلی است تا قد کودک با ارتفاع مناسب برای بستن کمربند معمولی تنظیم شود. بدون بوستر، بند شانه معمولاً از روی گردن عبور می‌کند و در ترمز ناگهانی می‌تواند آسیب جدی ایجاد کند.
بیش از هشت سال یا قد بالای ۱۳۵ سانتی‌متر
وقتی کمربند خودرو به‌درستی روی شانه و لگن کودک می‌نشیند و بند روی شکم یا گردن قرار نمی‌گیرد، می‌توان از صندلی بزرگسال استفاده کرد.
جای درست نصب صندلی کودک کجاست؟
ایمن‌ترین نقطه‌ی خودرو برای نصب صندلی کودک، وسط صندلی عقب است. در این موقعیت، کودک از هر دو طرف بدنه‌ی خودرو فاصله دارد و در تصادف‌های جانبی کمتر آسیب می‌بیند. اگر خودرو در صندلی وسط کمربند سه‌نقطه‌ای یا سیستم Isofix ندارد، بهترین گزینه‌ی بعدی پشت صندلی کمک‌راننده است. این سمت معمولاً نزدیک‌تر به پیاده‌رو است و کودک بدون خطر مواجهه با ترافیک از خودرو پیاده می‌شود. در مقابل، صندلی جلو جای مناسبی برای کودک نیست. باز شدن ناگهانی ایربگ در لحظه‌ی تصادف می‌تواند آسیب شدید یا حتی مرگ‌بار ایجاد کند. تنها در خودروهای دونفره (که صندلی عقب ندارند)، می‌توان صندلی رو به عقب را در جلو نصب کرد، به‌شرط آن‌که ایربگ سرنشین غیرفعال شده باشد.
اگر دو کودک دارید؛ ترتیب و محل نشستن مهم است
وقتی دو کودک با اختلاف سنی دارید، ایمنی آن‌ها به چیدمان صندلی‌ها وابسته است. کودک کوچک‌تر به‌ویژه اگر هنوز در صندلی رو به عقب می‌نشیند، باید در جای امن‌تر بنشیند؛ یعنی وسط صندلی عقب یا پشت صندلی کمک‌راننده. کودک بزرگ‌تر که معمولاً از صندلی رو به جلو یا بوستر استفاده می‌کند، بهتر است پشت راننده بنشیند. این ترتیب باعث می‌شود کودک کوچک‌تر از سمت پیاده‌رو سوار و پیاده شود و در تماس مستقیم با خیابان نباشد.
اگر صندلی کودک در دسترس نبود، چه باید کرد؟
همه‌ی والدین در موقعیت‌هایی قرار می‌گیرند که مجبورند با تاکسی، آژانس یا خودرویی بدون صندلی کودک سفر کنند. در چنین شرایطی هیچ جایگزینی نمی‌تواند صددرصد ایمن باشد، اما می‌توان خطر را کاهش داد.
- کودک را روی پا نگه ندارید. در ترمز ناگهانی، حتی قوی‌ترین والد هم نمی‌تواند نیروی چندبرابر وزن کودک را مهار کند.
- اگر کودک بالای چهار سال است، او را در صندلی عقب بنشانید و کمربند را ببندید. بخش بالایی کمربند باید از روی شانه عبور کند، نه گردن و بخش پایین روی لگن قرار بگیرد، نه شکم. اگر کمربند بیش از حد بالا می‌ایستد، یک بالشت یا حوله‌ی تاشده زیر کودک بگذارید تا ارتفاعش تنظیم شود.
- اگر کودک خردسال‌تر است، در صندلی عقب کنار او بنشینید تا بتوانید بدنش را کنترل کنید و نگذارید در حین حرکت از جای خود بلند شود.
- در هر شرایطی از نشستن کودک در صندلی جلو خودداری کنید؛ ایربگ جلو برای بدن کوچک طراحی نشده و در تصادف می‌تواند بسیار خطرناک باشد.
